İş analizi septik bir filozofun bolca soru sorması ve meseleyi irdelemesine benzetilebilir.
Öyle ki bir analiz tekniği olan 5 Why yöntemi ya da diğer adıyla kök-neden analizinde her bir ihtiyacın 5. kırılımına kadar nedeni inceleniyor.
Aslında iş analizinde esas olan ihtiyaçların nedenini en derin noktaya kadar sorgulamaktır.
Analiz yaparken ihtiyaç sahibinin isteklerini nasıl yaparım son amaçtır.
Peki iş analizi yaparken nedir öncelikli amacımız: Ne isteniyor? Niçin isteniyor?
Bunu da ancak sorgulayarak, soru sorarak ve dinleyerek yapabiliriz.
Anlamak için, öğrenmek için, empati kurabilmek için, mantıklı sebepleri yakalamak için bolca dinlemeli, kök nedenler iyice anlaşılmalı.
Bazen zaman kısıtından, bazen etkilerini tahmin edemeyip talep basit görüldüğünden ya da en tehlikelisi olan soru sormak bir kalitesizlik göstergesi olarak görüldüğünden erkenden TAMAM, OLUR, YAPALIM, ŞURAYA BİR EKRAN KOYARIZ ile projelere ilk darbeler vurulmuş oluyor. Bu da zayıf analize neden olur ki yazılım projelerinde bu tür eksik analizler %60'a kadar ek maliyete neden olmaktadır. *
Bunun yerine, İNCELEYELİM, ARAŞTIRALIM, DEĞERLENDİRELİM ifadeleri daha ufuk açıcı ifadeler olup hem analiz yapan hem de ihtiyaç sahibi paydaşın zihin jimnastiği yapmasına yardımcı olur.
İş analizi yapmış herkesin "Basit gibi gözüküyordu ama hiç düşünmediğimiz yerleri etkiledi" şeklinde bir analiz hikayesi vardır.
Bu hikayeleri mümkün olduğunca az yaşamak için, projenin büyüklüğü veya küçüklüğüne bakmaksızın her ihtiyacın nedeni, diğer sistemlere olası etkileri, gerekliliği iyice değerlendirildikten sonra TAMAM denilmelidir.
* : Source: Business Analysis Benchmark, IAG Consulting